Тақырып: Саяси жүйе.
    Саяси құрылым.
    Қоғамның саяси жүйесі дегеніміз – бұл біртұтас, адал саяси институттар жиынтығының райы, принципі, үрдісі, қарым-қатынасы, қоғамның саяси ұйымдары, саяси, әлеуметтік, заңгерлік, идеологиялық, мәдени деңгей кодексіне бағынады және ол тарихи дәстүрлерге, нақты қоғамның қойған саяси тәртібіне бағынуы.
    Басқа сөзбен айтқанда, саяси жүйе – ол саясаттың, үкіметтің механизмі, бұған барлық саяси қоғам институттары қатысқан. Осы саяси жүйелерде тағы бірқатар кішігірім жүйелер бар: енгізу, қайта өңдеу, шығу.
    Енгізу ішілік жүйеге кіреді:
-    әлеуметтік топтардың талабы, олардың қызығушылығы.
-    қолдау (қоғамда  бір күш бар және бұл күш басқару құрылымына сенеді, оларды қолдайды. Қолдаусыз саяси жүйе қызмет атқара алмайды).
Қайта өңдеу жүйесіне кіреді:
-    Басқару құрылымы, ол қоғам талабын өңдеп, оған жауап беруге тырысады.
Шығу.
-    Мұнда басқару шешім қабылдайды, енгізілген талаптардың жауабы ретінде. Бұл саясат, жүйе айналымына байланысты болады және үнемі қызмет атқарады.
Кез-келген саяси жүйе бірқатар мәселерді шешеді, тиісті қызмет атқарады. Негізгі қызметтері.
1.    Азамат санасына жүргізілген жиындардың мәнін түсіндіру және бұл саясатты қолдату.
2.    Саясаттық әлеумет, яғни азаматтарды саясат өміріне қатыстыру.
3.    Әлеуметтік топтардың  қызығушылықтарына сай талаптарын қалыптастыру.
4.    Саяси коммуникация, яғни сенім ақпаратын әртүрлі қоғам мүшелеріне беру.
5.    Заңдарды жасау және оны қолдану.
6.    Материалды және рухани  қызығушылықтарды қоғамда бөліп беру.
7.    Заңдардың сақталуын бақылау.
Саяси тәртіп, саяси жүйенің мінездемесі ретінде
    Саяси тәртіп – үкіметтің қалыптасуы үшін түрлер мен әдістердің бірігуі.
    Барлық саяси жүйесі бар мемлекеттер үкіметті қалыптастыруда мынадай формаларға бөлінеді:
1.    Демократиялы (демократиялы тәртіп)
2.    Демократиялы емес (тоталитарлы және авторитарлы тәртіп)
Саяси жүйенің демократизмі мына факторлармен анықталады:
1.    Әрқашан шыншыл сайлаулар жүргізу
2.    Азаматтардың бостандығын, құқықтарын бұзбау
3.    Көп партиялы жүйенің болуы
4.    Тәуелсіз баспасөз, көп ақпарат алу әдісі
Міне осылай саяси, қоғам жүйесі берілген мемлекет тәртібін сипаттайды, ал тәртіп өз кезегінде саяси жүйенің категориясы болып табылады.