Ановуляциялық айналым (көне грекше: an — жоқ + көне грекше: ovum — жүмыртқа + көне грекше: ovulatio) — жұмыртқалықтың жарылу процесі , жұмыртқаның бөлінуі) — овуляция (жарылу арқылы жұмыртқалықтан жұмыртқа жасушасының құрсақ қуысындағы жұмыртқа жолы қүйғышына түсуі) процесі болмайтын ұрғашы жануарлардың жыныстық айналымы (циклі)

Аннулоспиральды (дөңгелекайналымды) жүйке ұшы (көне грекше: terminatio nervi annulospiralis; Үлгі:Lang=grc — ұшы + көне грекше: nervus — жүйке + көне грекше: annulus — дөңгелек, шиыршық + көне грекше: spiralis — спираль) — бұлшықет үршығының ядролы қапшықты және тізбекті ядролы интрафузальды (көне грекше: intra —ішкі, ішінде + көне грекше: fusus — ұршық) ет талшықтарында аяқталатын сезімтал жүйке ұшы. Бүлшықет үршығы сыртынан созылмалы дәнекер ұлпалы қапшықпен қапталған 10-12 жіңішке және қысқа көлденең жолақты ет талшықтарынан тұрады. Интрафузальды ет талшықтарының жиылғыш актинді— миозинді миофиламенттер кешені талшықтардың ұштарында орналасып, жиырылу қызметін атқарады. Ал оның ядролары орналасқан, жиырылу процесше қатыспайтын орталық бөліктері олардың сезімтал бөліктері болып саналады. Ұршық ішіндегі кейбір интрафузальды ет талшықтары (1-3 ет талшықтары) цитоплазмасының орталық бөліктерінде көптеген ядролар қапшықта орналасқандай топтасып жатады. Бүларды "ядролы қапшықты ет талшықтары" деп атайды. Ал қалған ұршық ішіндегі ет талшықтарының (3-7 ет талшықтары) ядролары, талшықтар цитоплазмасының орталық бөлігінде тізбектеле орналасады. Ұршық ішіндегі ет талшықтары ядролы қапшықты ет талшықтарына қарағанда екі есе жіңішке және қысқа келеді. Диаметрі 17 мкм сезімтал жүйке талшыктары интрафузальды ет талшықтарының ядролы қапшықты және тізбекті ядролы ет талшықтарының орталық бөліктеріне келіп, оларды дөңгелек-спираль тәрізді шырмап, сезгіш жүйке ұштары түрінде аяқталады. Деңгелек-спиральды жүйке ұштары бұлшықет талшықтары үзындығының өзгеруі мен сол езгерістің жылдамдығын қабылдап, орталық жүйке жүйесі мүшелеріне ақпарат ретінде жібередіф

Анималькулисттер (көне грекше: апіmalculum - жануар төлі) - "шәуеттегі сперматозоид — жетілген дайын тым кішкентай организм, ұрықтың дамуы - осы тым кішкентай организмнің мөлшері жағынан ғана өсуі" - деп қате түсінікге болған XV1I-XVIII ғасырлардағы биолог-эмбриологтар. Бұлардың түжырымы бойынша жұмыртқа тек дайын организмнің дамуына қолайлы қоректік ортаның қызметін атқарады. Ұрықтың дамуы туралы ертедегі эмбриолог-ғалымдар арасында екі түрлі теория болған. Олар: преформизм және эпигенез. Көне грек ғалымдары Гиппократ эмбриологияның преформизм (көне грекше: рrае — алды, алдында; және "форма"), ал Аристотель — эпигенез (көне грекше: ері - соңы; көне грекше: genesis — шығу тегі) теорияларының негізін салды. Преформизм теориясының қағидасы бойынша "ұрықта даму және жетілу процестері жүрмейді, ол көзге көрінбейтін тым ұсақ дайын ағза, қолайлы жағдайға түскен бойда ол тек мөлшері жағынан өседі. Предормист ғалымдар: анималькулистгер және овисттер болып екі топқа бөлінді. XVII жөне XVIII ғасырларда еңбек еткен эмбриолог—оқымыстылар А. Левенгук, Я. Сваммердам, М. Мальпиги, А. Галлер, Ш. Бонне — преформисттік көзқарастағы ғалымдар. Қар. Овисттер

Анимальды полюс (көне грекше: polus animalis; көне грекше: animal — жануар; көне грекше: polus — полюс) мезолецитгі жоне телолецитті жұмыртқа жасушаларының ядролары орналасқан цитоплазмасының жоғарғы полюсі. Жұмыртқа жасушасы ( овоцит ) цитоплазмасының анимальды полюсінде сарыуыз қоры тым аз мөлшерде болуы болмаса тіптен болмауы да мүмкін. Мезолецитгі және телолецитті овоцит тер цитоплазмасындағы сарыуыз коры негізінен анимальды полюске қарама-қарсы полюсте, яғни жұмыртқа клеткасы цитоплазмасының төменгі вегетативтік полюсінде орналасады. Мезолецитті овоцитке қосмекенділер мен кейбір балықтардың овоцит тері, ал телолецитті овоцит ке көптеген балықтардың, бауырымен жорғалаушылардың, құстар дың, жұмыртқа салушы сүтқоректілердің жұмыртқа жасушалары жатады

Андроспермийлер (androspermium; көне грекше: ἀνδρός — еркек; көне грекше: sperma — аталық түқым) — ядроларында Ү жыныс хромосомалары болатын, ұрықтанғанда еркек жынысын анықтайтын сперматозоидтар. Қар. Гинекоспермийлер

Анеуплоидия (көне грекше: ἀν - жоқ + εὖ — жеткілікті + πλόος — бірнеше есе + εἶδος — түр) — адам мен жануарлар организмдері жасушалары ядроларындағы хромосомалардың қалыпты жиынтығының өзгеруі; соматикалық жасушаларда хромосом саны гаплоидқа тең емес геномдық мутация.[1]
Анеуплоидия кезінде жасуша ядросы хромосомаларының қалыпты жиынтығына көп жағдайда 1 хромосома (моносомия) немесе сирек — 2 хромосома (нуллисомия) жетіспеуі, болмаса бір немесе бірнеше хромосомалар артық болуы мүмкін. Анеуплоидия адам мен жануарлардың бірқатар хромосомалық аурулары нәтижесінде өрбиді.

Андрогенетикалық ұрық (көне грекше: ἀνήρ — еркек; көне грекше: ἀνδρός — шығу, шығу тегі; көне грекше: zygotos — ұрық) — жұмыртқа жасушасы ядросын өлтіріп, оның орнына салынған сперматозоид ядросының басқа сперматозоид ядросымен қосылуы нәтижесінде ұрықтанған, яғни екі сперматозоид ядроларының қосылуы нәтижесінде пайда болған ұрық. Тәжірибе (Б.А. Астауров, В.П. Острякова-Варшавер, 1957 ж.) жібек көбелегі жыныс жасушаларымен жүргізілген. Тәжірибеде андрогенетикалық ұрық қалыпты дамыған

Андрогенез (көне грекше: ἀνδρός — еркек; көне грекше: γένεσις — шығу, шығу тегі) — ұрықтану кезінде жұмыртқа жасушасына ( овоцит ке) сперматозоид енгеннен кейін, ұрықтанған овоцит тің тек сперматозоидтың ядросымен ғана даму процесі . Бүл процесті "еркек партеногенезі" деп те атайды. Андрогенез көбіне ұрықтануға дейін овоцит ядросының кейбір жағдайларға байланысты ыдырап кетуі нәтижесінде, тек сперматозоид ядросының қатысуымен жүретін процесс . Қар. Гиногенез

Андрогамондар (андрогамоны); (androgamonum; гр. апеr — еркек; гр. gamonum — гормон тәрізді зат) — ұрықтану процесі кезінде сперматозоидтар бөлетін арнайы зат. Сперматозоидтар екі түрлі андрогамондар бөледі. I андрогамондар сперматозидтардың қимылын тоқтатады, ал II андрогамондарды лизин (еріткіш зат) деп атайды. Лизин табиғаты жағынан гиалуронидаза ферментіне ұқсас , яғни ол жұмыртқа жасушасының сыртқы көпқабатты фолликулалы қабығының фолликулалы жасушалары араларындағы желімдегіш зат — гиалурон қышқылын (мукополисахарид) суйылтып ерітіл, фолликул жасушалары арасымен сперматозоидтардың жұмыртқа жасушасы — овоцит цитоплазмасына өтуіне, сөйтіп, ұрықтану процесі нің жүруіне мүмкіндік береді

Ангстрем (қысқа таңбасы Å) — микроморфологияда қолданылатын ұзындық өлшемі.
1 Å = 10−10 м = 10−8  см = 0,1 нм.
Бұл өлшемді 1868 жылы А.Й. Ангстрем тым ұсақ құрылымдарды өлшеу үшін енгізген. Бұл термин морфология салаларында (цитологияда, гистологияда) электронды микроскопиялық зерттеулерде қолданылады